Sunday, October 25, 2009

Utvikling?

Ser det er ein god månad sidan siste oppdatering. Det har vore veldig lettbeint og litt mykje fjas på denne bloggen så langt, så eg tenkte å gjere i alle fall litt med det i framtida. No er det slik at eg (ifølge arbeidsskildringa mi) arbeider med idrett og utvikling. For å sitere tildlegare ambassadør for Noreg i Tanzania, Gunnar Garbo: "utvikling er innvikla." Dette gjeld både om arbeidet eller prosessen. Arbeidet vart tidlegare kalla bistand, eit omgrep ein no har gått bort frå. Sidan ein ikkje vil skape eit donor-mottakar forhold mellom land, men heller eit samarbeid, nyttar ein no heller omgrep som utviklingsarbeid eller utviklingssamarbeid. Etter Brundlandkommisjonen har omgrepet "Sustainable development" eller på norsk berekraftig utvikling vore det gjeldande gode. Dette er også det eg skal freiste å bidra til her i landet. Men kva er så utvikling? FN definerar utvikling som, nettopp, ein prosess (sjølvsagt) som skal gje folk større valfridom. Heilt grunnleggjande er det då snakk om at folk skal få høve til å leve lenge, ha god helse, tilgang på dei ressursane ein treng for "a decent standard of living" - men kva er det? Kva er "decent"? Igjen i høve til FN har dette å gjere med involvering frå alle nivå av styresett og organisasjonar som deler ei felles interesse i sosial endring (for utvilking er tross alt endring). Fokusområda er likeverd, tilgang til grunnleggjande utdanning og helse, demokratisk utvikling, gje dei med færre fordelar høve til å påverke, og ikkje minst menneskerettar. Altså er utvikling ein prosess og ikkje eit resultat. I det heile er definisjonen, kanskje god, men likefullt diffus. Vi i vesten har ofte sett på utvikling som økonomisk og sosial utvikling er målet er å få ein levestandard og eit levesett som er meir likt det vi har. Utvikling blir altså sett på som lineær, ein "dei har ikkje kome like langt som oss"-tankegang, definert ut ifrå forskjellar frå vesten. Eg skal freiste å ikkje ralle vidare om "the white man's burden" og slikt. Mi erfaring frå dette landet (nr. 128 på FN si HDI-liste, Paul Chaffey "leftist-gone-right" og tilhengar av økonomisk globalisering skriv litt om HDI i sin blogg) er at den materielle velstanden, som vi i vesten ofte har ein tendens å måle utvikling etter, er langt lågare enn i Noreg. Men er det nødvendigvis materiell velstand i den forma vi kjenner materiell velstand som er det beste utfallet. Det ein såleis må sjå er at utvikling (og no snakkar eg om positiv utvikling) kan gå i ulike retninger, ikkje nødvendigvis følge dømet til vesten (helst ikkje følg dømet til vesten vil no eg seie, om alle skulle hatt eit gjennomsnittleg "vestleg" forbruk hadde ikkje planeten klart å fø meir enn noko slikt som 1/7 del av oss)). Når ein snakkar om demokrati, så er det for oss eit udelt positivt omgrep. Slik har det ikkje vore på dette kontinentet. Sosial struktur eller kva ein no skal kalle det er heilt anna enn i Europa og ideologiar med utspring i t.d. Europeiske samfunnstilhøve har ikkje alltid vore like lett overførbare til Afrikanske samfunn. Mugabe i Zimbabwe er skrekkeksempelet, medan Julius Nyerere i Tanzania mogleg er eit døme på den "Afrikanske" måten å gjere det på. Nyerere kunne vise til stor framgang, særleg innanfor utdanning i perioden han satt med makta i eittpartistaten Tanzania, ei utvikling som stagnerte og regrerte (er det eit ord?) etter at Verdsbanken (den store stygge ulven?) tok over mykje styring. Eg kunne skrive ein del om Verdsbanken men vi lar det ligge inntil vidare. Nuvel, no har denne posten blitt så lang at dei fleste sannsynlegvis ikkje gidd å byrje på han eingang, likevel, håpar eg å kunne halde fram med noko kortare postar, men ikkje berre fjas. Og, ja... køyr gjerne debatt.

3 comments:

  1. ja... kan eg sitere deg i IKU oppgåva mi? Viss eg skriv ho på nynorsk? :)

    ReplyDelete
  2. Jeg tror utfordringer for den vestlige verdenen er å virkelig forstå hva utvikling virkelig er. Opponionen får det meste servert via ulike medium som kan tolke det akkurat slik som de ønsker.

    Det blir i mine øyne en like stor utfordring å formidle det man har opplevd, som det å faktisk bidra til en berekraftig utvikling.

    Igjen; liker den konstruktive tolkningen din Øystein! Keep it going..

    ReplyDelete
  3. Hei Øystein,
    Eg har lese om utvikling med interesse, og skal avstå frå (u)faglege kommentar, men sende ei helsing frå demokratiske og rike og velfødde landet som i desse dagar deler ut (u)fredspris, og me har det veldig bra. Ha ei strålande jul!

    ReplyDelete